Od 1 stycznia 2026 roku profesjonalni użytkownicy środków ochrony roślin (ŚOR) w Unii Europejskiej, w tym w Polsce, będą zobowiązani do prowadzenia ewidencji zabiegów ochrony roślin wyłącznie w formie elektronicznej. Zmiany te wynikają z rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2023/564, będącego częścią strategii „Od pola do stołu”, mającej na celu ograniczenie stosowania chemicznych ŚOR w całej UE. 

​Nowe obowiązki dla rolników

Zgodnie z rozporządzeniem, użytkownicy profesjonalni będą musieli: 

• Prowadzić dokumentację zabiegów z użyciem ŚOR według ujednoliconego wzoru obowiązującego w całej UE. 
• Przechowywać dokumentację w formacie elektronicznym, nadającym się do odczytu maszynowego. 
• Rejestrować dane bez zbędnej zwłoki po wykonanym zabiegu. 

Wzór ewidencji określony przez rozporządzenie UE obejmuje informacje takie jak: 

• Rodzaj zastosowania środka (np. pole, magazyn). 
• Nazwa ŚOR i numer zezwolenia. 
• Data i godzina zastosowania. 
• Dawka środka w przeliczeniu na hektar. 
• Lokalizacja oraz powierzchnia uprawy. 
• Nazwa uprawy. 

Warto zaznaczyć, że nie będzie obowiązku podawania przyczyny zabiegu, co dotąd było wymagane w Polsce. 

Jak szybko trzeba wprowadzać dane?

Każdy zabieg musi zostać zarejestrowany jak najszybciej. Jeśli dane zostaną najpierw zapisane na papierze, użytkownik będzie miał 30 dni na przeniesienie ich do wersji elektronicznej. Państwa członkowskie mogą jednak wprowadzać krótsze lub dłuższe terminy – pod warunkiem, że pełna dokumentacja będzie dostępna w formacie elektronicznym do 31 stycznia roku następującego po roku stosowania ŚOR . 

Polska odpowiedź na unijną reformę. 

W Polsce trwają prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o środkach ochrony roślin, które mają stworzyć podstawy prawne do funkcjonowania krajowego systemu teleinformatycznego. Systemem będzie zarządzał Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa (GIORiN), który zapewni publiczny dostęp do narzędzia oraz szkolenia i materiały instruktażowe dla użytkowników . 

Co oznacza cyfryzacja w praktyce

Przejście na elektroniczną ewidencję oznacza dla wielu użytkowników konieczność wdrożenia cyfrowych narzędzi i zmiany dotychczasowych nawyków. Choć może to stanowić wyzwanie, nowy system zapewni większą transparentność, kontrolę i efektywność w zarządzaniu ochroną roślin.

Mimo że dokładna data udostępnienia systemu krajowego nie została jeszcze ogłoszona, warto już teraz rozpocząć przygotowania – zarówno techniczne, jak i organizacyjne. Śledzenie komunikatów GIORiN oraz instytucji branżowych będzie kluczowe dla sprawnego wdrożenia nowych obowiązków. 

Podsumowanie

Nowe przepisy unijne zmieniają sposób dokumentowania stosowania środków ochrony roślin. Od 2026 roku ewidencja w formie elektronicznej stanie się obowiązkowa, a jej prowadzenie według jednolitego unijnego wzoru ułatwi kontrolę i monitorowanie użycia ŚOR. Przed użytkownikami profesjonalnymi stoi teraz zadanie dostosowania się do wymogów cyfrowych, które mogą przynieść także korzyści – w postaci lepszej organizacji i przejrzystości działań.

Dla rolników oznacza to konieczność inwestycji w odpowiednie narzędzia cyfrowe oraz zdobycia wiedzy na temat nowych obowiązków. Warto już teraz rozpocząć przygotowania, aby uniknąć problemów w przyszłości i skorzystać z potencjalnych korzyści płynących z cyfryzacji dokumentacji.